In het kader van redispatching en balanceren van de netten, kunnen een aantal categorieën van productieinstallaties tijdelijk aangestuurd worden om hetzij een neerwaartse hetzij een opwaartse redispatching (van injectie) uit te voeren.
Wanneer dergelijke niet-marktgebaseerde redispatching wordt gebruikt, wordt dit onderworpen aan een financiële vergoeding door de distributienetbeheerder die om redispatching verzoekt, aan de beheerder van de productieinstallatie.
Bij gereserveerde technische flexibiliteit kan de netbeheerder onder buitengewone omstandigheden de netgebruikers van het distributienet en de gebruikers die aangesloten zijn op het plaatselijk vervoernet van elektriciteit, verplichten om deel te nemen aan flexibiliteit. Onder buitengewone omstandigheden, wordt verstaan dat (A) een redelijke en kosteneffectieve netinvestering niet mogelijk is in combinatie met (B) één van de volgende situaties:
- de aankoop van flexibiliteit is economisch niet efficiënt;
- de aankoop van flexibiliteit leidt tot ernstige marktverstoringen;
- de aankoop van flexibiliteit leidt tot meer lokale congestie binnen het dekkingsgebied van de netbeheerder
Het Energiebesluit van 19 november 2010 (en aanvullingen) stelt dat gereserveerde technische flexibiliteit van toepassing is op volgende categorieën van netgebruikers (van het distributienet) en gebruikers die aangesloten zijn op het plaatselijk vervoernet van elektriciteit:
- Producenten die elektriciteit opwekken in productie-installaties met telecontrole**;
- Natuurlijke personen of rechtspersonen die elektriciteitsopslagfaciliteiten met telecontrole** exploiteren;
- Prosumenten van wie de decentrale productie-installatie is aangemeld bij de elektriciteitsdistributienetbeheerder, als dertig dagen na melding aan de elektriciteitsdistributienetbeheerder van een door lokale congestie uitvallende omvormer het probleem nog niet verholpen is (out of scope)
Als gereserveerde technische flexibiliteit (Artikel 3.1.34/3) wordt toegepast, ontvangen de netgebruiker en de gebruiker die aangesloten is op het plaatselijk vervoernet van elektriciteit een compensatie, die respectievelijk de elektriciteitsdistributienetbeheerder of de beheerder van het plaatselijk vervoernet van elektriciteit berekent aan de hand van ten minste de volgende elementen:
- Het flexibiliteitsvolume, berekend op basis van de meetgegevens van de betrokken installatie, het referentiemodel gebruikt voor installaties van dezelfde categorie, op kwartierbasis bepaald en hierdoor zo goed mogelijk de werkelijk gemoduleerde energie benaderend.
- De day-aheadprijs op de Belgische spotmarkt. Deze energiecomponent kan niet negatief zijn.
- De waarde van de gederfde groenestroomcertificaten in geval van productieinstallaties op basis van hernieuwbare bronnen die groenestroomcertificaten ontvangen.
- De waarde van de gederfde warmtekrachtcertificaten in geval van warmtekrachtinstallaties die warmtekrachtcertificaten ontvangen.
- De marktprijs voor de gederfde garanties van oorsprong.
- Een door de minister bepaalde compensatie voor de onbalansimpact.
- De exploitatiekosten, zoals de brandstofkosten, die door de producent werden vermeden door de niet-productie van de energie worden in mindering gebracht van deze compensatie.
- In geval van productieinstallaties of elektriciteitsopslagfaciliteiten die ondersteunende diensten of flexibiliteitsdiensten leveren aan een marktpartij, een aanvullende compensatie voor de door de producent of de exploitant aangetoonde aanvullende kosten die rechtstreeks verbonden zijn aan de modulatie.
Waarom is Technische flexibiliteit relevant in Vlaanderen?
- Door de groei van hernieuwbare energiebronnen (zon, wind), en de uitbreiding van elektrificatie (zoals e-mobiliteit, warmtepompen), ontstaat meer wissel in productie én verbruik. Dit stelt hogere eisen aan flexibiliteit in het net. (Congres Laadinfra)
- In zones waar het distributienet al bijna vol is (“congestiegebieden”), kan technische flexibiliteit ingezet worden om bijkomende capaciteit toch aan te sluiten of om pieken af te vlakken. (Voka)
- Het Vlaamse beleid werkt aan een “vrijer” flexibiliteitskader (marktgebaseerde commerciële flexibiliteit) én een technisch/regelgevend kader voor technische flexibiliteit. (themis.vlaanderen.be)
(**) Installaties met een vermogen >1MVA waarbij verplicht een telecontrolekast is aangesloten.